ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΕΔΟΥΣΕΣ;
Οι μέδουσες ζουν στον ωκεανό και συνήθως δεν ενοχλούν κανέναν. Απλώς επιπλέουν και μερικές φορές ξεβράζονται στην παραλία.
Μια μέδουσα πλέει σαν ζελατίνη και μερικές μοιάζουν με μικρές, διαφανείς σταγόνες. Άλλες όμως, είναι μεγαλύτερες και πιο πολύχρωμες, με ένα σωρό πλοκάμια που κρέμονται από το κάτω μέρος τους και μοιάζουν με χταπόδι.
Προσοχή σε αυτά τα πλοκάμια! Οι μέδουσες τσιμπούν για να πιάσουν και να φάνε άλλα θαλάσσια πλάσματα. Αλλά αυτό το τσίμπημα μπορεί να στραφεί στους ανθρώπους. Οι μέδουσες μπορεί να σας τσιμπήσουν αν τις ακουμπήσετε ενώ κολυμπάτε στη θάλασσα. Μια μέδουσα μπορεί να σας τσιμπήσει επίσης αν την πατήσετε, ακόμα και όταν είναι νεκρή.
Συνήθως, τα τσιμπήματα μεδουσών θα πονέσουν, αλλά δεν είναι κάτι που πρέπει να σας ανησυχήσει ιδιαιτέρως. Τα περισσότερα τσιμπήματα προκαλούν πόνο, τσούξιμο, κόκκινα σημάδια, κνησμό ή μούδιασμα. Όμως, μερικά είδη μεδουσών (που βρίσκονται κυρίως στην Αυστραλία, τις Φιλιππίνες, τον Ινδικό Ωκεανό και τον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό) είναι πολύ επικίνδυνα και μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη βλάβη στους ανθρώπους.
Ένα τσίμπημα μέδουσας = Χιλιάδες μικροσκοπικά τσιμπήματα
Το τσίμπημα της μέδουσας δεν είναι σαν το τσίμπημα της μέλισσας με το κεντρί. Το τσίμπημα της μέλισσας αφήνει πίσω του ένα μόνο κεντρί που συνήθως μπορείτε να το δείτε και να το βγάλετε.
Όταν μια μέδουσα τσιμπάει κάποιον, αφήνει χιλιάδες πολύ μικροσκοπικά κεντριά που ονομάζονται νηματοκύστες και διαπερνούν το δέρμα. Οι νηματοκύστες μπορούν να συνεχίσουν να απελευθερώνουν δηλητήριο στο σώμα του ατόμου.
Τι γίνεται αν σας τσιμπήσει μια μέδουσα;
Εάν σας τσιμπήσει μια μέδουσα (τσούχτρα), κάντε αμέσως αυτά τα δύο βήματα:
- Βγείτε αμέσως από το νερό.
- Αν πρόκειται για παιδί, θα πρέπει να ενημερώσει αμέσως έναν ενήλικα.
Στη συνέχεια, βρείτε έναν ναυαγοσώστη, αν υπάρχει στην παραλία σας. Αυτός μπορεί να σας βοηθήσει και επίσης μπορεί να προειδοποιήσει και τους άλλους κολυμβητές ώστε να μην κινδυνεύσουν.
Αφαιρέστε τα πλοκάμια που έχουν μείνει στο δέρμα με ένα τσιμπιδάκι. Μην το κάνετε με γυμνά χέρια γιατί μπορεί να ερεθιστούν και αυτά. Ρίξτε άφθονο θαλασσινό νερό στο σημείο που σας τσίμπησε η μέδουσα. Αυτό θα μουδιάσει το συγκεκριμένο σημείο. Προσοχή! Μην ρίξετε γλυκό νερό επειδή θα προκαλέσει το σπάσιμο όσων μικροσκοπικών κεντριών από τα πλοκάμια δεν έχουν σπάσει και αυτά θα απελευθερώσουν ακόμα περισσότερο δηλητήριο.
Η πλύση με ξύδι συνιστάται για τσίμπημα από μέδουσες που βρίσκονται σε τροπικά νερά και έχουν πολύ πιο τοξικό τσίμπημα. (Ανάλογα με το είδος της μέδουσας, ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα η χρήση ξυδιού να επιδεινώσει τον πόνο).
Δείτε τι μπορείτε να κάνετε, αν μια μέδουσα τσιμπήσει το παιδί σας:
- Ξεπλύνετε την περιοχή με ξύδι για περίπου 30 δευτερόλεπτα. Ακόμα καλύτερα είναι να βρείτε λίγη μαγειρική σόδα και να κάνετε κομπρέσες. Αυτό θα ανακουφίσει το παιδί σας από το αίσθημα του πόνου.
- Συμβουλεύστε το παιδί σας να μην τρίβει την περιοχή γιατί αυτό μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα.
- Χρησιμοποιήστε τσιμπιδάκι για να τραβήξετε τυχόν πλοκάμια που έχουν μείνει στο δέρμα του και μην ξύνετε με οτιδήποτε άλλο το τσίμπημα.
- Στη συνέχεια, αν είναι εφικτό, μουλιάστε το σημείο που το τσίμπησε η μέδουσα μέσα σε ζεστό νερό για τουλάχιστον 20 λεπτά.
- Μην βάζετε πάγο ή παγοκύστες σε τσίμπημα.
- Κάντε επάλειψη στο σημείο του τσιμπήματος με μια ήπια κορτιζονούχα αλοιφή.
Καλέστε τον γιατρό σας ή το Πρώτων Βοηθειών όταν ένα παιδί (ή και ενήλικας) που έχει τσίμπημα από μέδουσα παρουσιάζει τα ακόλουθα:
- έχει δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση
- έχει πρησμένη γλώσσα ή χείλη ή αλλαγή στη φωνή
- έχει άσχημο πόνο ή αισθάνεται γενικά αδιαθεσία
- αισθάνεται ναυτία ή κάνει εμετό
- ζαλίζεται ή έχει πονοκέφαλο
- έχει μυϊκούς σπασμούς
- έχει τσιμπήματα σε μεγάλο μέρος του σώματος
- τσιμπήθηκε στο μάτι ή στο στόμα
μπορεί να τσιμπήθηκε από ένα πολύ επικίνδυνο είδος μέδουσας
Πως να αποφύγετε τα τσιμπήματα από μέδουσες
Όταν υπάρχει έξαρση της παρουσίας μεδουσών, προτιμήστε να κολυμπάτε σε οργανωμένες παραλίες με τα παιδιά σας, όπου είναι πιο πιθανό να σας ενημερώσουν για την ύπαρξη μεδουσών, είτε με κάποια ανακοίνωση είτε με κάποια προειδοποιητική πινακίδα ή σημαία.
Επίσης, θυμηθείτε να έχετε μαζί σας ένα μικρό μπουκάλι με ξύδι ή ένα κουτάκι με μαγειρική σόδα, ένα τσιμπιδάκι και κάποιο σκεύασμα για τσιμπήματα από το φαρμακείο. Έτσι ακόμα και αυτοί οι ενοχλητικοί επισκέπτες, δεν θα μπορέσουν να εμποδίσουν το απολαυστικό σας μπάνιο στη θάλασσα.
Να σημειώσουμε τέλος, ότι φέτος υπάρχει έξαρση της παρουσίας της μωβ μέδουσας -ή Pelagia noctiluca όπως είναι το επιστημονικό της όνομα- στις ελληνικές θάλασσες. Οι μωβ μέδουσες είναι από τα πιο επικίνδυνα είδη στην Μεσόγειο. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν, γι’ αυτό θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στην επιλογή της παραλίας, να ελέγχετε τα νερά που κολυμπάτε ιδανικά με μια μάσκα και να εφαρμόζετε όσα αναφέραμε πιο πάνω σε περίπτωση τσιμπήματος.
Για να αποφύγετε τα ανεπιθύμητα τσιμπήματα της μωβ μέδουσας συνιστάται:
- Να επιλέγετε παραλίες που όταν φυσάει, ο άνεμος να έχει φορά προς τα μέσα, ώστε να απομακρύνει τις μέδουσες από την παραλία.
- Να αποφεύγετε παραλίες που έχει συγκεντρωθεί πλαγκτόν, γιατί οι μέδουσες τρέφονται με αυτό.
- Αν έχετε ενημερωθεί ότι σε μια παραλία υπάρχει έντονο πρόβλημα με τις μωβ μέδουσες, τότε να μη ρισκάρετε να κολυμπήσετε σε αυτήν και πάντα να έχετε μαζί σας μια αντισταμινική κρέμα ή κορτιζονούχα αλοιφή.
Για κανένα λόγο μη βγάζετε τις μέδουσες έξω για να τις θάψετε στην άμμο, γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάποιος να πατήσει ή να πιάσει τυχαία μια νηματοκύστη, ιδίως τα παιδιά που παίζουν στην άμμο, και να έχει τα δυσάρεστα επακόλουθα που αναφέραμε.
Previous Post 
