Οι νέοι γονείς μπορεί να χάσουν έως και 600 ώρες ύπνου κατά τον πρώτο χρόνο του μωρού τους και αυτό δεν αποτελεί μια έκπληξη. Η ζωή των νέων γονέων είναι συνήθως πιεστική και ο επαρκής ύπνος συχνά βρίσκεται στο τέλος της λίστας τους. Η απόκτηση ενός μωρού αλλάζει τη ζωή ενός ζευγαριού και μπορεί να είναι το πιο υπέροχο πράγμα που βιώνουν, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει την υγεία και την ευζωία τους, συμπεριλαμβανομένης της παρεμπόδισης του ύπνου. Οι γονείς, όπως και άλλοι άνθρωποι, μπορεί να υποφέρουν από μια σειρά προβλημάτων ύπνου, επιπλέον όμως, μπορεί απλώς να μην έχουν τον χρόνο να κοιμηθούν καλά.
Ο χρόνος ύπνου που απαιτείται για να έχει θετική επίδραση στην υγεία διαφέρει από άτομο σε άτομο. Έχει διαπιστωθεί ότι οι ενήλικες χρειάζονται περίπου 7-9 ώρες ύπνου (αν και κάποιοι ισχυρίζονται ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν με 4 ώρες και άλλοι χρειάζονται 10+ ώρες). Θα δούμε παρακάτω, πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος για τους γονείς, τα οφέλη του καλού ύπνου και μερικές συμβουλές για το πως να τον βελτιώσετε.
Μια πολυάσχολη οικογένεια ή ένα επιβαρυμένο καθημερινό πρόγραμμα μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο, αλλά μερικές φορές τα προβλήματα μπορεί να προέρχονται από οργανικά προβλήματα.
Οι ανάγκες και τα προβλήματα ύπνου είναι διαφορετικά για τον καθένα. Μπορεί να γνωρίζετε ανθρώπους που πέφτουν στο στρώμα, κοιμούνται 7 ώρες και ξυπνάνε νιώθοντας κεφάτοι και έτοιμοι για να αδράξουν την ημέρα. Μπορεί επίσης να γνωρίζετε ανθρώπους που στριφογυρίζουν για 10 ώρες, δεν μπορούν να κοιμηθούν ή ξυπνούν μετά από λίγες ώρες και περνούν την ημέρα τους νιώθοντας νυσταγμένοι και εξαντλημένοι. Γιατί όμως κάποιοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα με τον ύπνο από άλλους;
Τα τελευταία δέκα χρόνια, η έρευνα σχετικά με τα γονίδια και τον ύπνο έχει ενταθεί. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Rockefeller διαπίστωσε ότι η μετάλλαξη ενός γονιδίου (CRY1) επηρεάζει τα βιολογικά ρολόγια ορισμένων ανθρώπων, γεγονός που τους κάνει να μένουν ξύπνιοι ως αργά. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να κοιμηθούν τη νύχτα, αλλά εξακολουθούν να πρέπει να ξυπνούν το πρωί, με αποτέλεσμα να νοιώθουν κόπωση και άλλα προβλήματα υγείας.
Μια άλλη μελέτη βρήκε επτά γονίδια για την αϋπνία και παρατήρησε ότι ορισμένα από τα γονίδια αυτά σχετίζονται με άλλες καταστάσεις όπως η κατάθλιψη και το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα σε σχέση με την αϋπνία γιατί τώρα γνωρίζουμε ότι οφείλεται εν μέρει στην γενετική.
Μπορεί επίσης να υπάρχουν σπανιότερες γονιδιακές μεταλλάξεις που επιτρέπουν σε ορισμένους ανθρώπους να επιβιώνουν με πολύ λίγο ύπνο και κάποιες που δημιουργούν προβλήματα ύπνου που συνδέονται με την Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (όπου οι άνθρωποι αισθάνονται περισσότερο καταθλιπτικοί κατά τους χειμερινούς μήνες). Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης μια γονιδιακή περιοχή που συνδέει τον περισσότερο ύπνο με τον καλύτερο μεταβολισμό της γλυκόζης.
Περίπου το 50% των ενηλίκων αντιμετωπίζει περιστασιακή αϋπνία. Οι νέοι γονείς που πάσχουν από αϋπνία, επηρεάζονται ακόμη περισσότερο, καθώς μπορεί να μην ξανακοιμηθούν μετά το ξύπνημα, λόγω των νυχτερινών ταϊσμάτων και τις αλλαγές πάνας των μωρών του, ή μπορεί μια νέα μητέρα να πάσχει από επιλόχεια αϋπνία.
Άλλα προβλήματα ύπνου που μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την έλλειψή του, περιλαμβάνουν την υπνική άπνοια (όταν σταματάτε να αναπνέετε κατά τη διάρκεια του ύπνου), το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (δυσάρεστες αισθήσεις στα πόδια ή παρόρμηση για κίνηση των ποδιών), την υπνοβασία και τους νυχτερινούς τρόμους.
Οι διαταραχές μπορούν επίσης να οδηγήσουν στην αντίθετη κατεύθυνση και να έχουν ως αποτέλεσμα τον παρατεταμένο ύπνο. Η υπερυπνία κάνει τους ανθρώπους να κοιμούνται για υπερβολικές ώρες ή τους κάνει εξαιρετικά νυσταγμένους κατά τη διάρκεια της ημέρας σε σημείο που να αποκοιμούνται ενώ τρώνε, μιλούν ή οδηγούν.
Πολλές ιατρικές παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν τις ώρες και την ποιότητα του ύπνου. Σχετική έρευνα διαπίστωσε ότι το 30-70% των ατόμων που πάσχουν από τραυματική εγκεφαλική κάκωση εμφανίζουν διαταραχές του ύπνου, με συχνότερα συμπτώματα την αϋπνία, την κόπωση και την υπνηλία.
Προβλήματα με τον ύπνο μπορεί επίσης να προκαλέσει η καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς το σώμα πασχίζει να αντλήσει αίμα, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να ξυπνούν, χωρίς ανάσα. Σχετική έρευνα διαπίστωσε ότι η διαταραχή της αναπνοής στον ύπνο παρουσιάζεται περίπου στο 50% των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια. Ο ύπνος μπορεί επίσης να επηρεαστεί από νεφροπάθεια, θυρεοειδή, κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, επιληψία, άνοια και άλλα. Είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας, εάν πιστεύετε ότι τα προβλήματα ύπνου σας δεν οφείλονται μόνο στα νυχτερινά ταΐσματα και το άλλαγμα του μωρού σας.
Ένα στρώμα μπορεί να σας προσφέρει καλή υποστήριξη και υγιεινό ύπνο, ανάλογα με την ποιότητα, τη συχνότητα χρήσης και το βαθμό φθοράς του. Ένα βαρύ άτομο θα φθείρει το στρώμα πιο γρήγορα από ένα ελαφρύ άτομο, ένα ζευγάρι πιο γρήγορα από ένα μοναχικό άτομο. Μεγάλη σημασία φυσικά έχει και το πόσο καλά προσέχετε το στρώμα σας. Πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι ακόμη και ένα καλής ποιότητας στρώμα, με μια φυσιολογική χρήση, δεν θα αντέξει περισσότερο από περίπου 10 χρόνια.
Η επιλογή του κατάλληλου στρώματος και κρεβατιού για τις δικές σας ανάγκες, πρέπει να είναι μια προτεραιότητα για σας. Μην ξεχνάτε ότι θα περάσετε στο στρώμα σας το ένα τρίτο της ζωής σας. Η ποιότητα στο κρεβάτι έχει να κάνει με το σχέδιο, το χρώμα, την πρακτικότητα και την αντοχή. Στο στρώμα όμως, το πιο σημαντικό είναι να προσφέρει πρώτα-πρώτα υποστήριξη της σπονδυλικής σας στήλης και έναν υγιεινό ύπνο και μετά είναι η αντοχή και η εμφάνιση. Σίγουρα για τον κάθε άνθρωπο η ξεκούραση και ο καλός ύπνος είναι πολύ προσωπικό θέμα. Έτσι και η επιλογή του κατάλληλου στρώματος πρέπει να γίνεται με τα προσωπικά κριτήρια του καθενός.
Σαν γονείς σίγουρα βάζετε τις ανάγκες των παιδιών σας πάνω από τις δικές σας, αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η φροντίδα και της δικής σας ευεξίας μπορεί να σας κάνει καλύτερους με τη φροντίδα των μικρών σας.
Ακολουθούν μερικοί λόγοι για τους οποίους ο καλός ύπνος είναι τόσο σημαντικός.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι ο ύπνος μπορεί να βοηθήσει στην απομνημόνευση των αναμνήσεων και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων μας. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η στέρηση του ύπνου έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια των ωφελειών του ύπνου για νοητικές λειτουργίες όπως είναι η μνήμη και η αντίληψη, που αποτελούν τα βασικά στοιχεία της μάθησης, της δημιουργικότητας και των επιστημονικών ανακαλύψεων. Με αρκετό ύπνο, μπορούμε να βοηθήσουμε τον εγκέφαλό μας να ενισχύσει τις δεξιότητες που έχουμε μάθει όσο είμαστε ξύπνιοι.
Ο ύπνος διευκολύνει τον εγκέφαλο να λαμβάνει πληροφορίες, πράγμα που σημαίνει ότι ο ύπνος μπορεί να αυξήσει την ικανότητά μας να λύνουμε προβλήματα και να θυμόμαστε αυτά που έχουμε μάθει.
Ο ύπνος βοηθάει επίσης στο μέγεθος της προσοχής μας, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Σχετική έρευνα εξέτασε 6.845 οδηγούς και διαπίστωσε ότι οι οδηγοί που κοιμόντουσαν λιγότερο από επτά ώρες είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε τροχαία ατυχήματα, ενώ λιγότερες από τέσσερις ώρες ύπνου, αύξαναν ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο αυτό.
Η επαγρύπνηση είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική όταν πρόκειται για τη φροντίδα των παιδιών, καθώς συμβαίνουν συνεχώς απρόβλεπτα πράγματα με τα μικρά σας.
Έχει διαπιστωθεί ότι ο σωστός ύπνος μπορεί να σας βοηθήσει στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους και μεταβολισμού. Έχει διαπιστωθεί ότι ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος σχετίζεται με τη μικρή διάρκεια ύπνου. Αυτό συμβαίνει επειδή μειώνεται μια ορμόνη που ονομάζεται λεπτίνη και αυξάνεται μια άλλη που ονομάζεται γκρελίνη (γνωστή και ως ορμόνη της πείνας), οι οποίες μαζί μπορούν να αυξήσουν την όρεξη, οδηγώντας σε παχυσαρκία.
Η έλλειψη ύπνου έχει επίσης βρεθεί ότι μειώνει την ανοχή στη γλυκόζη, θέτοντας τους ανθρώπους σε κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Πρόκειται για μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει τη ζωή σας με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων με την οικογένειά σας. Φυσικά, εκτός από τον επαρκή ύπνο απαιτείται υγιεινή διατροφή και άσκηση για να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος.
Ο ύπνος ενισχύει την αποκατάσταση των μυών. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό μετά από άσκηση ή αν έχετε οποιοδήποτε είδος μυϊκού τραυματισμού. Όσο κοιμάστε, η κατανάλωση ενέργειας είναι χαμηλή, πράγμα που σημαίνει ότι η ενέργεια που διαθέτετε μπορεί να εργαστεί για την αποκατάσταση των οστών και των μυών. Αυτό γίνεται με την αύξηση της ροής του αίματος σε ορισμένες περιοχές, η οποία φέρνει μαζί της οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά που βοηθούν στην ανάκαμψη και την αποκατάσταση των μυών και την αναγέννηση των κυττάρων.
Μαζί με την αύξηση της ροής του αίματος, το σώμα απελευθερώνει επίσης αυξητικές ορμόνες κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την επανόρθωση των ιστών, την δόμηση των οστών και την καύση του λίπους. Το να παραμένετε υγιείς και ξεκούραστοι θα σας βοηθήσει να συμβαδίζετε με το παιδί σας καθώς αυτό μεγαλώνει.
Η έλλειψη ύπνου από μόνη της δεν προκαλεί κατάθλιψη, αλλά μαζί με άλλα προβλήματα, θεωρείται ένας από τους παράγοντες που συνδέονται με την ασθένεια. Σχετικές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι δεσμοί μεταξύ ύπνου και κατάθλιψης είναι ισχυροί. Περίπου τα τρία τέταρτα των ασθενών με κατάθλιψη έχουν συμπτώματα αϋπνίας. Θεωρείται ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να κάνει ένα άτομο λιγότερο ενθουσιώδες, πιο ευαίσθητο και να οδηγήσει σε αισθήματα θλίψης και μοναξιάς.
Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις νέες μητέρες, καθώς σε συνδυασμό με άλλες πιέσεις, μπορεί να οδηγήσει σε επιλόχειο κατάθλιψη. Η έλλειψη ύπνου μπορεί τόσο να πυροδοτήσει όσο και να επιδεινώσει τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης.
Ένας καλός νυχτερινός ύπνος μπορεί να μειώσει την κούραση και να σας δώσει νέα ενέργεια για να αντιμετωπίσετε οποιαδήποτε γονική πρόκληση σας επιφυλάσσει η επόμενη μέρα, χωρίς αυτή να γίνεται υπερβολικά φορτική.
Η έλλειψη ύπνου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο φλεγμονωδών ασθενειών όπως η αρθρίτιδα, η περιοδοντίτιδα και ο καρκίνος. Μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να αρρωστήσετε από ιούς και το χρόνο ανάρρωσής σας από αυτές τις ασθένειες.
Η έλλειψη ύπνου μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού επεισοδίου και αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο.
Οι ειδικοί επιστήμονες υποστηρίζουν αυτό που είπε και ο αρχαίος σοφός Κλεόβουλος ο Λίνδιος «Μέτρον Άριστον» δηλαδή ότι για να παραμείνουμε υγιείς, οι περίοδοι ύπνου δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ σύντομες ούτε πολύ μεγάλες.
