Img
Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού

H Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών, είναι μια πολύ σημαντική συμφωνία μεταξύ των κρατών που έχουν υποσχεθεί να προστατεύουν τα δικαιώματα των παιδιών.

Η Σύμβαση περιγράφει ποια είναι τα παιδιά, όλα τους τα δικαιώματα και τις ευθύνες των κυβερνήσεων. Όλα τα δικαιώματα συνδέονται μεταξύ τους, είναι το ίδιο σημαντικά και δεν μπορούν να αφαιρεθούν από τα παιδιά.

Άρθρο 1 Ορισµός “Παιδιά” θεωρούνται όλα τα κορίτσια και τα αγόρια από 0 έως 18 ετών.

Άρθρο 2 Απαγόρευση διακρίσεων. Όλα τα παιδιά είναι ίσα. Έχουν δικαίωµα να τα αντιµετωπίζουν χωρίς διακρίσεις λόγω της φυλής, του φύλου, της γλώσσας, της θρησκείας, των απόψεων, της περιουσίας, της κατάστασης, των ιδιαίτερων αναγκών ή της εµφάνισής τους.

Άρθρο 3 Το συµφέρον του παιδιού. Όταν οι µεγάλοι παίρνουν αποφάσεις που αφορούν στα παιδιά, πρέπει να υπολογίζουν πριν από όλα το συµφέρον των παιδιών. Η Πολιτεία πρέπει να προστατεύει και να φροντίζει τα παιδιά, αν οι γονείς τους δεν µπορούν να το κάνουν.

Άρθρο 4 Μέτρα της Πολιτείας. Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα κατάλληλα µέτρα για να εφαρµόζονται τα δικαιώµατα των παιδιών.

Άρθρο 5 Ρόλος γονέων και κηδεµόνων. Οι γονείς ή οι κηδεµόνες ενός παιδιού είναι υπεύθυνοι να το µεγαλώνουν έτσι ώστε να αναπτύσσονται οι ικανότητές του και να το βοηθούν να µάθει και να ασκεί τα δικαιώµατά του.

Άρθρο 6 Δικαίωµα στη ζωή. Τα παιδιά έχουν δικαίωµα στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη.

Άρθρο 7 Όνοµα και ιθαγένεια. ∆ικαίωµα κάθε παιδιού είναι να γράφεται στο ληξιαρχείο µε τη γέννησή του και να έχει όνοµα, επώνυµο και ιθαγένεια, δηλαδή να ανήκει σε µια χώρα.

Άρθρο 8 Ταυτότητα. Η Πολιτεία πρέπει να βοηθά τα παιδιά να διατηρούν την ταυτότητα, την ιθαγένεια και τις οικογενειακές τους σχέσεις.

Άρθρο 9 Ζωή και επικοινωνία µε τους γονείς. Κάθε παιδί έχει δικαίωµα να ζει µαζί µε τους γονείς του, εκτός αν αυτοί ζουν χωριστά, αν δεν µπορούν να το φροντίσουν ή αν πρέπει να αποµακρυνθεί από αυτούς για το καλό του.  Όταν ζει µακριά από τους γονείς του, το παιδί
έχει δικαίωµα να τους βλέπει και να επικοινωνεί µαζί τους, εκτός αν αυτό είναι αντίθετο µε το συµφέρον του.

Άρθρο 10 Οικογενειακή επανένωση. Αν ένα παιδί ζει σε διαφορετική χώρα από τους γονείς του, έχει δικαίωµα να ξανασµίξει µαζί τους και να µείνουν στο ίδιο µέρος.

Άρθρο 11 Παράνοµες µετακινήσεις στο εξωτερικό. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε παράνοµη αποµάκρυνσή τους από τη χώρα στην οποία ζουν.

Άρθρο 12 Ελευθερία γνώµης. Τα παιδιά έχουν δικαίωµα να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους. Οι µεγάλοι πρέπει να ακούν και να παίρνουν σοβαρά υπόψη τους τη γνώµη των παιδιών για θέµατα που τα αφορούν, ανάλογα µε την ηλικία και την ωριµότητά τους.

Άρθρο 13 Ελευθερία έκφρασης. Τα παιδιά έχουν δικαίωµα να αναζητούν, να μαθαίνουν και να µεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες, και να εκφράζονται ελεύθερα, µέσα από τον γραπτό ή προφορικό λόγο, την τέχνη ή άλλους τρόπους, αρκεί να σέβονται τα δικαιώµατα των άλλων.

Άρθρο 14 Ελευθερία σκέψης και θρησκείας. Τα παιδιά έχουν δικαίωµα να σκέφτονται ελεύθερα και να πιστεύουν σε µια θρησκεία.

Άρθρο 15 Ελευθερία συνάντησης και οµαδικής συνεργασίας. Τα παιδιά έχουν δικαίωµα να συναντιόνται, να συνεργάζονται και να συµµετέχουν σε συγκεντρώσεις, αρκεί να µην παραβιάζουν τα δικαιώµατα των άλλων.

Άρθρο 16 Ιδιωτική ζωή. Κανείς δεν µπορεί να επεµβαίνει αυθαίρετα ή παράνοµα στην ιδιωτική ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία ενός παιδιού, ούτε να προσβάλλει την τιµή και την υπόληψή του.

Άρθρο 17 Πληροφόρηση. Τα παιδιά έχουν δικαίωµα να µαθαίνουν τι συµβαίνει γύρω τους από τα µέσα ενηµέρωσης (εφηµερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ηλεκτρονικά µέσα). Η Πολιτεία πρέπει να ενθαρρύνει τα µέσα να διαδίδουν χρήσιµες πληροφορίες και να προστατεύουν τα παιδιά από ό,τι µπορεί να τα βλάψει.

Άρθρο 18 Ευθύνες και υποστήριξη γονέων. Οι γονείς ή κηδεµόνες ενός παιδιού έχουν την ευθύνη της ανατροφής και της ανάπτυξής του. Η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθά σε αυτή την αποστολή και να εξασφαλίζει τη δηµιουργία υπηρεσιών φροντίδας για τα παιδιά.

Άρθρο 19 Βία, παραµέληση, εκµετάλλευση. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε µορφή βίας, προσβολής, παραµέλησης, εγκατάλειψης, σωµατικής, ψυχολογικής, πνευµατικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και εκµετάλλευσης, όσο βρίσκονται στην ευθύνη
των γονιών ή των κηδεµόνων τους ή άλλων προσώπων στα οποία αυτοί τα έχουν εµπιστευθεί.

Άρθρο 20 Εναλλακτική επιµέλεια. Όταν ένα παιδί δεν ζει µε την οικογένειά του ή αυτή δεν µπορεί να το φροντίσει, έχει δικαίωµα ειδικής προστασίας και βοήθειας, µέσα από θεσµούς όπως η υιοθεσία, η φιλοξενία σε ανάδοχη οικογένεια ή σε κατάλληλη στέγη / ίδρυµα.

Άρθρο 21 Υιοθεσία. Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα απαραίτητα µέτρα ώστε µια υιοθεσία που γίνεται στην ίδια χώρα ή σε άλλη, να είναι σύµφωνη µε το νόµο και να λαµβάνεται υπόψη πάνω απ’ όλα το συµφέρον του παιδιού.

Άρθρο 22 Παιδιά πρόσφυγες. Τα παιδιά πρόσφυγες, που έχουν φύγει µόνα ή συνοδευόµενα από τους δικούς τους από την πατρίδα τους επειδή εκεί κινδύνευαν, έχουν δικαίωµα ειδικής προστασίας και απολαµβάνουν όλα τα δικαιώµατα που έχουν και τα άλλα παιδιά.

Άρθρο 23 Παιδιά µε αναπηρίες. Τα παιδιά µε σωµατικές ή πνευµατικές αναπηρίες έχουν δικαίωµα να ζουν σε συνθήκες που εγγυώνται την αξιοπρέπειά τους και ευνοούν την αυτονοµία τους. Να απολαµβάνουν ειδική φροντίδα και να συµµετέχουν ισότιµα στην εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή.

Άρθρο 24 Υγεία και ιατρικές υπηρεσίες. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωµα στην προληπτική φροντίδα της υγείας τους και όταν αρρωσταίνουν να χρησιµοποιούν τις απαραίτητες ιατρικές υπηρεσίες για τη θεραπεία τους.

Άρθρο 25 Επανεξέταση αναδοχής. Όταν ένα παιδί τοποθετείται σε ένα ίδρυµα ή µια ανάδοχη οικογένεια, η Πολιτεία πρέπει να παρακολουθεί και να ελέγχει αν το φροντίζουν σωστά και αν απολαµβάνει όλα τα δικαιώµατά του.

Άρθρο 26 Κοινωνική πρόνοια. Τα παιδιά έχουν δικαίωµα να απολαµβάνουν την κατάλληλη κοινωνική φροντίδα και ασφάλιση.

Άρθρο 27 Ανάπτυξη και επίπεδο ζωής. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωµα σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής: να έχουν φαγητό, ρούχα και να ζουν σε ένα ασφαλές σπίτι, ώστε να έχουν οµαλή σωµατική, πνευµατική, ψυχική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξη. Αν οι γονείς τους δεν µπορούν να τους τα προσφέρουν, η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθάει.

Άρθρο 28 Εκπαίδευση. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωµα να πηγαίνουν στο σχολείο και να έχουν ίσες ευκαιρίες σε αυτό. Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει µέτρα ώστε τα παιδιά να γράφονται και να µη διακόπτουν το σχολείο. Τα µέτρα για τη σχολική πειθαρχία πρέπει να σέβονται τα δικαιώµατα και την αξιοπρέπεια των µαθητών.

Άρθρο 29 Σκοποί εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση πρέπει να βοηθάει τα παιδιά να αναπτύσσουν τις ικανότητες και την προσωπικότητά τους και να µαθαίνουν να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώµατα, τους διαφορετικούς πολιτισµούς και το φυσικό περιβάλλον.

Άρθρο 30 Μειονότητες. Τα παιδιά που ανήκουν σε εθνικές, γλωσσικές ή θρησκευτικές µειονότητες, έχουν δικαίωµα να έχουν τη δική τους πολιτιστική ζωή, να χρησιµοποιούν τη γλώσσα τους και να ασκούν τη θρησκεία τους. Όλα τα παιδιά έχουν δικαιώµατα που προβλέπονται από νόµους και διεθνείς συµβάσεις. Το σηµαντικότερο κείµενο για τα δικαιώµατα των παιδιών, είναι η ∆ιεθνής Σύµβαση για τα ∆ικαιώµατα του Παιδιού του 1989 που την έχουν υπογράψει 191 χώρες και είναι νόµος στην χώρα µας.

Άρθρο 31 Παιδική εργασία. Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωµα να ξεκουράζονται, να έχουν ελεύθερο χρόνο, να παίζουν, να ψυχαγωγούνται και να ασχολούνται µε πράγµατα που τους ενδιαφέρουν.

Άρθρο 32 Οικονοµική εκµετάλλευση. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την οικονοµική εκµετάλλευση και οποιαδήποτε επικίνδυνη εργασία µπορεί να βάλει σε κίνδυνο την εκπαίδευση, την υγεία ή την ανάπτυξή τους. Η Πολιτεία πρέπει να ρυθµίζει, σύµφωνα µε τις διεθνείς συµβάσεις, τα κατώτατα όρια ηλικίας, τα ωράρια και τις συνθήκες εργασίας για ανηλίκους όπως και την επιβολή ποινών σε όσους τα παραβιάζουν.

Άρθρο 33 Ναρκωτικά. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την παράνοµη χρήση ναρκωτικών ουσιών αλλά και να µη χρησιµοποιούνται στην παραγωγή και τη διακίνησή τους.

Άρθρο 34 Σεξουαλική βία και εκµετάλλευση. Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει τα παιδιά από κάθε µορφή σεξουαλικής βίας και εκµετάλλευσης, όπως ο εξαναγκασµός σε σεξουαλική δραστηριότητα, η πορνεία και η πορνογραφία.

Άρθρο 35 Απαγωγή και εµπορία παιδιών.Τα κράτη παίρνουν όλα τα κατάλληλα µέτρα για να εµποδίσουν τις απαγωγές, την πώληση και το δουλεµπόριο των παιδιών.

Άρθρο 36 Άλλες µορφές εκµετάλλευσης. Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από οποιαδήποτε άλλη µορφή εκµετάλλευσης που µπορεί να βλάπτει την ευηµερία τους.

Άρθρο 37 Βασανιστήρια και στέρηση ελευθερίας. Κανένα παιδί δεν πρέπει να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική τιµωρία. Η θανατική ποινή και η ισόβια φυλάκιση απαγορεύεται να επιβάλλονται σε παιδιά. Η σύλληψη και κράτηση ανηλίκων πρέπει να είναι σύµφωνη µε το νόµο, να έχει την ελάχιστη δυνατή χρονική διάρκεια και να ανταποκρίνεται στην ανάγκες της ηλικίας τους.

Άρθρο 38 Ένοπλες συρράξεις. Σε περίπτωση πολέµου, τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται. Απαγορεύεται να συµµετέχουν σε εχθροπραξίες παιδιά κάτω των 15 ετών.

Άρθρο 39 Επανένταξη παιδιού-θύµατος. Η Πολιτεία πρέπει να φροντίζει τα παιδιά που είναι θύµατα παραµέλησης, κακοµεταχείρισης, εκµετάλλευσης ή πολέµων για να ξεπερνούν τα τραύµατά τους και να συµµετέχουν φυσιολογικά στην κοινωνική ζωή.

Άρθρο 40 Δικαιοσύνη / ποινική µεταχείριση. Κάθε παιδί ύποπτο, κατηγορούµενο ή καταδικασµένο για µια παράνοµη πράξη έχει δικαίωµα να το αντιµετωπίζουν µε αξιοπρέπεια, ανθρωπισµό και σεβασµό στις ανάγκες του, να ενηµερώνεται για την υπόθεσή του σε γλώσσα που καταλαβαίνει και να έχει νοµική βοήθεια για να µπορεί να υπερασπίζεται τον εαυτό του.

Άρθρο 41 Ευνοϊκότερες ρυθµίσεις. Αν οι νόµοι µιας χώρας προστατεύουν καλύτερα τα δικαιώµατα των παιδιών από ό,τι αυτή η Σύµβαση, τότε πρέπει να εφαρµόζονται εκείνοι.

Άρθρο 42 Γνωστοποίηση. Τα κράτη έχουν υποχρέωση να κάνουν γνωστά στους µεγάλους και στα παιδιά τις αρχές και το περιεχόµενο αυτής της Σύµβασης.

Άρθρο 43-54 Εφαρµογή και έλεγχος. Μια ειδική Επιτροπή στον ΟΗΕ παρακολουθεί την εφαρµογή της Σύµβασης σε όλα τα κράτη που την έχουν υπογράψει. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να στέλνουν εκθέσεις κάθε πέντε χρόνια και η Επιτροπή, αφού τις εξετάσει, τους στέλνει παρατηρήσεις και προτάσεις της.

img
img