Η αυτοεκτίμηση στα παιδιά 1 – 8 ετών
Βασικά σημεία
- Αυτοεκτίμηση είναι να σου αρέσει ο εαυτός σου και να πιστεύεις σε αυτόν.
- Η αυτοεκτίμηση βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις, να δοκιμάσουν νέα πράγματα, να μορφωθούν και να αναπτυχθούν σωστά.
- Οι σχέσεις αγάπης, η ισορροπημένη αντίδραση των γονιών και η ενθάρρυνση είναι πολύ καλά στοιχεία για την αυτοεκτίμηση των παιδιών.
Σχετικά με την αυτοεκτίμηση
Η αυτοεκτίμηση είναι να σου αρέσει ο εαυτός σου, να νιώθεις ότι αξίζεις, να πιστεύεις στον εαυτό σου και να ξέρεις ότι κάνεις το σωστό.
Η αυτοεκτίμηση δίνει στα παιδιά αυτοπεποίθηση:
- Για να δοκιμάσουν νέα πράγματα και να προσπαθήσουν ξανά όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάζουν.
- Για να κάνουν πράγματα που μπορεί να μην τους αρέσουν ή να μην είναι πολύ αποδοτικά σε αυτά.
- Για να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις αντί να τις αποφεύγουν.
Όταν τα παιδιά δοκιμάζουν νέα πράγματα, αντιμετωπίζουν προκλήσεις και ξεπερνούν εμπόδια, μαθαίνουν από αυτά και αναπτύσσονται σωστά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αυτοεκτίμηση αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην ανάπτυξη ενός παιδιού.
Οι σχέσεις αγάπης είναι το θεμέλιο της αυτοεκτίμησης των παιδιών γιατί κάνουν τα παιδιά να νιώθουν ότι έχουν αξία και τα εκτιμούν. Οι οικογενειακές εκδηλώσεις είναι επίσης σημαντικές, γιατί χτίζουν τις οικογενειακές σας σχέσεις και δίνουν στο παιδί σας την αίσθηση ότι ανήκει κάπου.
Μωρά και αυτοεκτίμηση
Τα νεογέννητα και τα πολύ μικρά μωρά δεν έχουν πραγματικά αυτοεκτίμηση. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν βλέπουν ακόμη τον εαυτό τους ως δικό τους άνθρωπο. Ωστόσο, μπορείτε να θέσετε τα θεμέλια για υγιή αυτοεκτίμηση με τα ακόλουθα:
- φροντίζοντας το μωρό σας τρυφερά
- με το να ανταποκρίνεστε όταν το μωρό σας κλαίει
- δίνοντάς του πολλές αγκαλιές και χαμόγελα.
Αυτές οι ζεστές και θετικές αντιδράσεις σας, λένε στο μωρό σας ότι είναι αξιαγάπητο.
Νήπια και αυτοεκτίμηση
Τα νήπια αρχίζουν να κατανοούν τον εαυτό τους, τι μπορούν να κάνουν και τι τα κάνει αυτό που είναι. Ακολουθούν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να χτίσετε την αυτοεκτίμηση των νηπίων σας:
- Αφήστε το παιδί σας να αποφασίσει ανάμεσα σε ασφαλείς, φιλικές προς ένα νήπιο επιλογές, όπως με ποιο παιχνίδι θα παίξει ή αν θα έχει μαρμελάδα ή τυρί στο τοστ του. Αυτό δίνει στα νήπια μια συναρπαστική αίσθηση ελέγχου, η οποία βοηθά στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της αίσθησης του εαυτού τους.
- Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να πει «όχι». Τα νήπια πρέπει να μάθουν να αντιδρούν αλλά και να μάθουν ότι οι αποφάσεις τους έχουν συνέπειες. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας λέει όχι όταν του ζητάτε να φορέσει ένα μπουφάν, δεν πειράζει. Το να κρυώσει λίγο δεν θα το βλάψει.
- Αφήστε το παιδί σας να εξερευνήσει το περιβάλλον του, αλλά να είστε έτοιμοι να απαντήσετε όποια στιγμή σας χρειαστεί. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να γοητευθεί από ένα μυρμήγκι αλλά να φοβηθεί όταν το μυρμήγκι ανέβει στο πόδι του. Το παιδί σας χρειάζεται εκείνη τη στιγμή να του πείτε ότι είναι οκ και δεν θα πάθει κάτι.
- Τα νήπια μπορεί να δυσκολεύονται να μοιραστούν και να περιμένουν στη σειρά για κάτι, επειδή τώρα μαθαίνουν τον εαυτό τους και τι είναι δικό τους. Έτσι, μπορείτε να πείτε: «Είναι η σειρά μου να έχω το κόκκινο μπλοκ τώρα. Μπράβο που το μοιράστηκες μαζί μου!»
Παιδιά προσχολικής ηλικίας και αυτοεκτίμηση
Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας συχνά θέλουν να συγκρίνουν τον εαυτό τους με τα άλλα παιδιά και θα ρωτήσουν αν είναι αυτά τα μεγαλύτερα, τα πιο γρήγορα ή τα καλύτερα σε ό,τι κάνουν. Μπορείτε να παίξετε μεγάλο ρόλο στην καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης του βοηθώντας το να αξιολογήσει τον εαυτό του.
Ακολουθούν μερικές ιδέες:
- Δώστε στο παιδί σας μια ισορροπημένη ανταπόκριση. Αυτό σημαίνει να επαινείτε το παιδί σας για το ότι προσπάθησε να κάνει το καλύτερο ή προσπάθησε να κάνει κάτι καινούργιο και όχι επειδή είναι το «καλύτερο». Αυτό ενθαρρύνει τα παιδιά να εκτιμούν και τις επιτυχίες άλλων ανθρώπων. Για παράδειγμα, «Μπράβο για τον αγώνα και την καλύτερη δυνατή προσπάθεια που έκανες – είμαι περήφανος για εσένα. Ας συγχαρούμε τώρα και τον Γιωργάκη για τη νίκη του».
- Εξηγήστε του ότι και το να χάνει είναι μέρος της ζωής. Δοκιμάστε να κάνετε ερωτήσεις όπως «Το προσπάθησες αρκετά;» ή «το διασκέδασες;» πριν ρωτήσετε «Κέρδισες;» Αυτό δείχνει στο παιδί σας ότι το εκτιμάτε ανεξάρτητα από το αν κέρδισε ή έχασε και το ενθαρρύνει να κάνει κι αυτό το ίδιο.
- Παίξτε μαζί του εύκολα επιτραπέζια παιχνίδια ή παιχνίδια με κάρτες. Τέτοιου είδους παιχνίδια, βοηθούν το παιδί σας να μάθει να παίζει συνεργατικά και να τα πηγαίνει καλά με άλλους. Αυτό μπορεί να δώσει στο παιδί σας δεξιότητες και αυτοπεποίθηση να αντιμετωπίζει κοινωνικές καταστάσεις.
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σας βοηθά με τις δουλειές του σπιτιού όπως να στρώνει το τραπέζι ή να αφήνει στο καλάθι τα βρώμικα ρούχα του. Αυτό δείχνει στο παιδί σας ότι εμπιστεύεστε την υπευθυνότητά του, κάτι που το βοηθά να αισθάνεται καλά με τον εαυτό του.
Δείξτε ενδιαφέρον για τα πράγματα που ενδιαφέρουν το παιδί σας. Για παράδειγμα, μπορείτε να επισκεφτείτε τη βιβλιοθήκη για να δανειστείτε βιβλία με το αγαπημένο θέμα του παιδιού σας ή να περάσετε χρόνο μαζί παίζοντας με τουβλάκια, κάνοντας παζλς, κλωτσώντας μπάλες ή οτιδήποτε αρέσει στο παιδί σας.
Τα οικογενειακά γεύματα μπορεί να είναι ένας απλός αλλά σημαντικός τρόπος για να ενισχυθεί η αίσθηση του ότι ανήκουν κάπου. Αυτό ισχύει για τα παιδιά όλων των ηλικιών. Γιατί όλα τα παιδιά μπορούν να συνεισφέρουν σε ένα οικογενειακό γεύμα όπως στρώνοντας το τραπέζι, πλένοντας λαχανικά, ετοιμάζοντας μια σαλάτα και ούτω καθεξής. Τα οικογενειακά γεύματα μπορούν επίσης να δώσουν σε όλα τα μέλη την ευκαιρία να μιλήσουν για πράγματα που είναι σημαντικά για αυτά.
Παιδιά του δημοτικού σχολείου και αυτοεκτίμηση
Στο σχολείο, τα παιδιά μπορεί να συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους φίλους τους και τους συμμαθητές τους. Σε αυτή την ηλικία, η αυτοεκτίμηση μπορεί να σχετίζεται με πολλά πράγματα όπως με το πόσο εύκολα μαθαίνουν τα παιδιά, πώς είναι η εμφάνισή τους, πώς τα πάνε στον αθλητισμό και πόσο εύκολα κάνουν φίλους.
Οι προκλήσεις στο σχολείο μπορεί να φαίνεται ότι βλάπτουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας επειδή το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται λιγότερο ικανό από άλλα παιδιά την πρώτη φορά. Αλλά αυτό θα το βοηθήσει να μάθει ότι δεν χρειάζεται να είναι τέλειο σε όλα για να το αγαπούν, να το εκτιμούν και να το αποδέχονται.
Ακολουθούν μερικοί τρόποι που μπορείτε να βοηθήσετε:
- Δώστε στο παιδί σας έξτρα αγάπη και αγκαλιές στο τέλος της σχολικής ημέρας.
- Εστιάστε στην προσπάθεια που καταβάλλει το παιδί σας και στο θάρρος που χρειάζεται για να δοκιμάσει νέα ή δύσκολα πράγματα. Πείτε του για παράδειγμα, «Ξέρω ότι ανησυχούσες για το ότι έπρεπε να χορέψεις στην εκδήλωση του σχολείου, αλλά ήσουν τόσο γενναίος που το έκανες».
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να προσπαθήσει ξανά όταν τα πράγματα δεν πάνε βάσει σχεδίου την πρώτη φορά. Θα μπορούσατε να πείτε, «Συνέχισε, δοκίμασέ το ξανά, πιστεύω ότι μπορείς να το κάνεις!». Αυτό χτίζει επίσης την αντοχή του παιδιού σας.
- Καθοδηγήστε το παιδί σας σε άβολες κοινωνικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, προσπαθήστε να του χαρίσετε ένα πλατύ χαμόγελο όταν θέλετε να συμμετέχει σε κάτι και πείτε του ότι τα άλλα παιδιά θα θέλουν να παίξουν μαζί του αν δείχνει χαρούμενο.
- Καλλιεργήστε μια καλή σχέση μεταξύ σχολείου και σπιτιού μιλώντας με τον δάσκαλο για να μάθετε πώς τα πάει το παιδί σας. Είναι επίσης καλό να συμμετέχετε στη σχολική ζωή του και να δείξετε ενδιαφέρον για τις σχολικές εργασίες του.
Η σύνδεση με άλλα άτομα που τα νοιάζονται είναι σημαντική για την αυτοεκτίμηση των παιδιών. Τα βοηθά να ενισχύσουν την αυτογνωσία τους. Θα μπορούσατε να ενθαρρύνετε το παιδί σας να βλέπει τους παππούδες, τις θείες και τα ξαδέρφια του, αν αυτό λειτουργεί για την οικογένειά σας. Ή θα μπορούσατε να συμμετέχετε σε μια τοπική κοινότητα, όπως ένα αθλητικό σωματείο ή ένα σύλλογο.